موضوع پروژه: بنسای
به همکاری استاد راهنما:
مهندس سید حمیدرضا هاشمی
گردآورنده: امین غبرایی
اقرا باسم ربک الذی خلق
خلق الانسان من علق
اقرا وربک الاکرم
الذی علم بالقلم
قران کریم
پیشگفتار
سپاس یزدان یکتا را که فرصتی به این حقیر برای نگاشتن این گزارش را عطا فرمود تا این گزارش در دسترس خواهندگان قرار گیرد..هدف از انجام پروژه دانشجویی به ویژه در رشته های تولیدات گیاهی منطقا این نیست که دانشجو در مدتی که در محیط کار بسر می برد ((پروژه ای)) را به منظور ایجاد یک تولید ،آغاز وبه انجام برساند ویا اساسا ((سیستمی)) را طراحی وپیاده سازی کرده،تحویل بدهد ویا سیستمی را تحویل بگیرد ومسئولیت نگهداری ان را عهده دار شود. بلکه فرض بر این است که دانشجو در یک تیم موجود کاری ومشغول به انجام یک پروژه با اجرای طرح ،پذیرفته می شود واز نزدیک با کار آن ها آشنا شده وبا مسائل ومشکلات اجرای پروژه برخورد می کند والبته می تواند همکار ی های ممکن نیز با تیم داشته باشد.میزان سطح وهمکاری ها بستگی دارد به اینکه دانشجو تا چه حد از سوی افراد تیم در محیط کار هدایت شود وتا چه حد بتواند خود را با محیط کاری تطبیق دهد.دانشجو باید سعی کند با توجه به امکانات علمی وعملی خود که در طی 4ترم بدست آورده است گزارش خود را تنظیم نماید.
کرج_بهمن1388
امین غبرایی
سپاسگزاری
جا دارد در این مرحله از استاد راهنما آقای مهندس هاشمی که برانگیزنده اصلی تدوین این گزارش بوده اند وهم چنین دکتر قریشی خوراسگانی ،مهندس دانشخواه،خانم دکتر اصغری ودکتر نوروزی در گروه تولیدات گیاهی ودانشجو عبداله عمرانی،خانم طحانیان،مسئول کتابخانه مرکزآموزش اصغر وطندوست،خانم تقوی،آقای مهندس حضوری وهم چنین مهندس مبارکی از شرکت گلگشت بهاران که در طی این دوره از تجربیات ، دانش ومهارت ها ی ایشان در حوضه درسی وکاری اینجانب را یاری داده و از هیچ کوشش دریغ نورزیدند قدردانی وسپاسگزاری بنماییم/ فهرست مطالب
چکیده........................................................................................................................
مقدمه..................................................................................................................................................................2
بنسای.................................................................................................................................................... 3
تعریف بنسای.........................................................................................................................................3
بنسای واهمیت آن در زندگی بشری......................................................................................................................4
آمار اقتصادی بنسای...................................................................
تاریخچه .......................................................................................................................................................6
طریقه ورود بنسای از چین به ژاپن.................................................................................................7
طریقه ورود بنسای به اروپا......................................................................................................8
بررسی بنسای در ایران............................................................................................................................9
انواع سبک...............................................................................................................12
موارد کلیدی در انتخاب گیاه...........................................................................................................14
نحوه به دست اوردن گیاه...............................................................................................................15
انتقال گیاه به محیط کاری.............................................................................................................17
انتخاب ظرف وگلدان...................................................................................................................18
روش های پرورش............................................................................................20
نحوه ی شکل دهی ............................................................................................................................23
هرس.........................................................................................................................25
تغذیه...........................................................................................................................27
بررسی چند نمونه گیاه ...........................................................................................................................28
انواع افرا و جونیبورس..............................................................................................29تا39
منابع...............................................................................................................چکیده:
بن سای درخت ،درخچه ،یا گیاهی است که در یک گلدان یا یک ظرف پرورش داده می شود ارتفاع آن بین 80،15 سانتی متر است که گاهی به یک متر هم می رسد هر چه درختان بن سای شبیه هم نوعان خود در طبیعت باشد از کیفیت و جلوه بیشتری برخوردار است.
بن سای به معنای درخت در گلدان یا سینی است بن به معنای سینی و سای به معنای درخت است در کشورهای خاور دور این درخت نمودار ها رمونی میان زمین و انسان و طبیعت است در عرفان کشورهای شرق راه تکامل در هماهنگی کامل میان انسان و طبیعت است که تمام اجزاء هستی و بالندگی آن در آن خلاصه می شود در غرب نگهداری بن سای یک سرگرمی است ولی در کشورهای خاور دور بعد معنوی و فلسفی و اقتصادی نیز دارد افرادی که به این هنر روی می آورند وقت زیادی را به تماشای درختان خود اختصاص می دهند که نتیجه این کار آرامش توازن روحی جسمی و درک عمیق طبیعت و زمان است دراین هنر ،آشنایی داشتن به اطلاعات باغبانی و هنر پیرایش و هرس برای پرورش اولیه کافی می باشد عمر درخت بن سای اکثراً طولانی تراز هم نوعان خود در طبیعت می باشد پس این درخت با اعمال تغییرات ژنتیکی به وجود نمی آید نگهداری از این درختان دشوار تراز گیاهان گلدانی نمی باشد. به شرط آنکه نیازهای خاص گیاه را از نظر باغبانی رعایت کنید بیشتر گلدان های استفاده شده برای این درختان بسیار کم عمق میباشد باید توجه داشت که در شرایط اقلیمی ایران ای گیاه نیاز به مراقبت بیشتری دارد آبیاری، کوددهی، هرس و فرم دهی به این درختان فنون خاص و قوانین خود را دارد.
مقدمه:
انسان در راهی که درپیش دارد و به اصطلاح پیشرفت نام دارد و برای رسیدن به آن از هرتلاشی فروگزار نیست ودر بعضی از مواقع به صورت ناخودآگاهانه منجر به انقراض طبیعت می شود انسا ن از بدو خلقت همواره زیبا پسند بوده و وابستگی زیادی به طبیعت داشته است گیاهان از جنبه های گوناگون در زندگی انسان ها نقش داشتند و نزدیکی انسان باطبیعت غیر قابل انکار است آنچنان که هم نشینی سنگ و گیاه مظهر سختی و خشونت در کنارمظهر نرمی و لطافت،نهاد متضاد انسان این خلقت پیچیده هستی را به وجود آورده و با مشاهده این دو در کنار هم فطرت کمال وجودی خود را بدان نزدیکتر می بیند از این روست که گیاهان و درختان همواره مورد توجه انسان ها قرار گرفته اند.انسان ها هر جا سنگی می یافتندگیاهی در کنارش میکاشتند و هر جا گیاهی می یافتند سنگی کنارش می نهادند آب را به ملایمت از کنارش عبور می دادند و روح تشنهء خود راازاین مجموعه زیبا سیراب میکردند اکنون که شهرسازی با سرعت روز افزون رو به گسترش است و با بی رحمی هرچه تمام ترمظاهر زیبای طبیعت را درخود فرو می برد می توان با ایجاد محوطه سبز در اطراف شهر ها قسمتی از این نا ملایمی های انسان با طبیعت را جبران کردوهمچنین میتوان با پرورش و انتقال گیاهان کوتوله شده به فضای داخلی ساختمان ها و ایجاد جنگلی مصنوعی قسمتی از حس زیبا پسندی انسان را سیراب کرد.
به طور کلی گیاهان بن سای،گیاهانی با ارتفاع کم ودارای سرعت رشدی کند میباشندکه در اکثر موارد عادت رشدی آنها با درختان موجود در طبیعت فرق چندانی ندارند.بن سای یک گیاه چند ساله بوده و نسبت به شرایط محیطی وتنش های زنده و غیر زنده نسبت به هم نوعان خود مقاومت کمتری دارددر عین حال از یک سو به رسیدگی و مراقبت بیشتری نیاز دارد از سوی دیگرهزینهء خریداری بن سای نسبت به درختان خیلی بالا می باشد این امر باعث شده که کشت و پرورش این گیاهان حتی در ذهن انسان ها غریب و نا آشنا باشد.
تعریف:
بن سای تلفیقی از علم باغبانی «نوردهی تغذیه هرس و آبدهی»و هنر است که در آن یک هنرمند با خلق بن سای با استفاده از مفاد زیبایی و برگرفته از طبیعت می کوشد تا در قالب یک گلدان طبیعت را به ذهن بینندگان بیاورد بن سای یک آرایش غیر طبیعی نیست بلکه در قالب یک تغییر شکل ساده و حفظ نسبت هاست که در آن هنرمند با تمحیل خواسته های خود به گیاه مورد نظر باعث کوچکی و زیبایی آن می شود برای تحقق این هدف حفظ نسبت های ریشه ساقه شاخه و گل براساس علم باغبانی حائز اهمیت می باشد .
معنی کلمه :
بن سای از دو کلمه ژاپنی بن+سای تشکیل شده که بن«سینی» و سای «کاشتن در گلدان کم عمق» می باشد در چین به بن سای چون سای گفته می شود و در زمان های قدیم به اسم پنچینگ شناخته می شده است پن چینگ عنی درختی بدون دور نما می باشد. بن سای با پن چینگ به معنای درخت دور نما و حیوان در یک مجموعه نیز معنی می شود.
بن سای و اهمیت آن در زندگی بشری:
رابطه ای که میان انسان و طبیعت وجود دارد یک رابطه غیر قابل انکار میباشد روند رو به گسترش شهرنشینی و صنعتی شدن جوامع بشری لزوم احداث فضای سبز درمحیط اطراف زندگی بشرروز به روز ضروری تر به نظر میرسد انسان مدرن جهت بهبود شرایط محیط اطراف خود اقدام به احداث فضای سبز در محیط های شهری و پرورش گل و گیاه و درختان مینیاتوری در داخل آپارتمان ها نموده اند تا بتوانند اندکی از این محیط شلوغ فاصله بگیرند.
به طور کلی بونسای در زندگی روزمرهءانسان ها از سه جهت حائز اهمیت میباشد:
1-جنبه های کاربردی و شرایط زیست محیطی
2-جنبه های فرهنگی و اقتصادی
3-جنبه های تزئینی
1- جنبه های کاربردی: بن سای علاوه بر استفاده به عنوان یک فاکتور تزئینی دارای نقش های کاربردی مهم و متعددی می باشد درختان زینتی بن سای همچون هم نوعان خود در تصفیه گرد و غبار های محیط زندگی و مراکز تجاری نقش بسزایی دارند کاهش آلودگی صوتی و جذب گرما و نور خیره کننده و همچنین جذب آلایندگی های هوا از دیگر وضایف بن سای می باشد هرس پی در پی آن در طول فصل رشد که معمولا مصادف با هوای گرم و آلودگی هوا می باشد نقش عمده ای در جذب آلایندگی های سنگین و رسوب کنندهء هواو حذف آنها از فضای سته دارد
2 - اهمیت اقتصادی: تمایل به داشتن یک بن سای باکیفیت مناسب باعث به وجود آمدن شرکت های متعددی شده و به طبع آن شغل های فراوانی در زمینهای مدیریت،تولید کودهای اختصاصی – تولید آفت کش ها و تولید قلمه و بذر و گیاه مرغوب و ... گردیده است از این رو پرورش بن سای به عنوان یک صنعت همراه با هنر تلقی می گردد.
آمار اقتصادی بنسای
The cultivated area of Chinese flowers composes 1/3 of total cultivated area of the world, but the
quantity of the flowers export is extremely small and a slowing increase. Since 1996, the total
export value is holding about 80 million US$, under 1‰ of the total world trade value (about 100
billion US$) of flowers. Furthermore, the export trade of some kinds of Chinese traditional
flowers is decreasing. The export value of bonsai flowers of Guangdong province declined from
more than 6 million US$ in 1994 to 3.9 million US$ in 1998. The export bonsai flowers quantity
of Jiangsu province declined from 150,000 basins of bonsai in 1994 to 60,000 basins of bonsai in
1998. Up to 2002, Chinese flowers export began to increase slightly and the export value reached
over 100 million US$, an increase of over 20% Y-O-Y. Chinese export flower products mainly
include original Chinese famous flowers, like peony, orchid, asphodel, lotus, and some bonsai
flowers and dooryard afforesting species, such as red maple and bamboo. In recent years some
fresh flowers, shoots, leaves, dry followers and seedling are added. Among them, homemade
bonsai are mainly exported to Europe and fresh flowers mainly exported to Japan or Southeast
Asia countries and regions. Although the export quantity of Chinese flowers is small and increase
slowly, Chinese flower industry meet highly speed development period and the industry have large
development potential with China entering the WTO.
سطح کشت گل ها درچین حدود یک سوم از کل سطح زیر کشت دنیا را در بر می گیرد.اما کل میزان صادرات گل به شدت کاهش یافته است روند رشد آن بصورت کند بوده است.ازسال 1996کل میزان صادرات حدود 80 میلیون دلار آمریکایی و زیر1% از سهم کل میزان تجارت جهانی (حدود 100 میلیلارد دلار آمریکایی)از گل بوده است.علاوه بر آن صادرات تجارتی برخی از این گل ها در حال کاهش است.میزان کل صادرات گل های بنسای از استان Guangdongچین 6میلیون دلار آمریکایی در سال 1994به 9/3 میلیون دلار در سال 1998 کاهش یافت.میزان صادرات گل از استان Jiangsu از 150هزار حوضه به 60 هزار حوضه بنسای در سال 1998 کاهش یافته است.
تاسال2002 صادرات گل در چین به آرامی شروع به رشد کرد ومیزان صادرات آن به بیش از 100 میلیون دلار آمریکایی رسید.عمده صادرات گل شامل گل های مشهور واصلی چینی مثل: peony, orchid, asphodel, lotus, وبرخی از بنسای ها و گونه های مخصوص حیاط منزل مثل بوسیام وخیزران.در سالهای اخیر برخی از گل های تازه جوانه ها ،برگ ها وگل های خشک شده وبذر آن ها نیز به صادرات اضافه شده است.از بین آن ها بنسای خانگی عمدتا به اروپا صادر می شود وگل های تازه عمدتا به ژاپن کشوره ومناطق آسیای شرقی صادر می شود.میزان صادرات گل در چین سابقا کم بوده وکم کم روبه رشد است وآرام افزایش پیدا می کند.دوره رشد تجارت گل در چین به سرعت در حال ترقی و توسعه استو این صنعت با ورود چین به سازمان تجارت جهانی درای پتانسیل زیادی برای رشد می باشد.
2- جنبه های تزئینی:گیاهان بن سای باعث ایجاد محیطی زیبا برای انسان ها می گردد پوشش درخت مانند در داخل یک گلدان در فضای داخلی خانه ها و ادارات و مراکز تجاری می تواند باعث طراوت بخشی به نمای و فضای بسته زندگی و محیط شود.
تاریخچه:
ریشه بن سای را باید در چین باستان جستجو کرد که در حدود 222 سال
تا 206 سال قبل از میلاد در زمان امپراطوری های تانگ و حکومت سلسله تسین
و بنا به دستور پادشاه سلسله تسین به هنرمندان کوچکی از قلمرو پادشاهی خود
در باغ خود به وجود آورند تا او بتواند از اتاق خود تمام خود را ببیند.
هنرمندان برای هماهنگ بودن درختان در این مجموعه ناگزیر بودن آن ها را کوچک پرورش بدهند پس هنرمندان اولین کسانی بودند که با قدرت جادوئی هنر خود دور نمایی از طبیعت را بصورت کوچک کپی کردند.
در زمان پادشاهی تانگ یک کارمند عالی رتبه (غیر نظامی) شاعر چینی به نام تون،گوئن،مینگ شروع به پرورش گل داوودی در داخل گلدان های کوچک کرد و این شروعی برای پرورش گیاه در گلدان می باشد و مورخان عقیده دارند که کارمینگ قدمی برای آغاز بن سای در سلسله تسین در 200 سال بعد از حکومت تانگ نقاشی هایی از درختان سرو و کاج آلو و بامبو که در گلدان کاشته شده اند وجود دارد قدیمی ترین سند در باره بن سای در سال 1972 ئ در مقبره شاهزاده ژانگ هوای از سلسله تانگ «907،618»بهد از میلاد مسیح که سال 706 در گذشت پیدا شد 2 نقاشی که در مقبره او پیدا شد خدمتکاری را نشان می دهند که ظرف هایی شامل گیاهانی بسیار شبیه به درخت های بن سای حمل می کنند.
تاریخچه ورودبن سای از چین به ژاپن
با وجود اینکه ژاپنی ها بیشترین بهره را از بن سای برده اند
اما تا دوره «هه ئیان»«1191،794»بعد ازمیلاد هنوز پای این
درخت های مینیاتوری ب آنجا باز نشده بودند و در قرن
11،10 میلادی راهبان بودایی بودند که بن سای را به این
جزیره به منظور بدست آوردن ثروت آوردند در آن زمان
در ژاپن مکتبی به نامzen پا به عرصه ظهور گذاشته بود راهبان چینی که موفق بودند درختان بن سای تولید کنند به منظور کسب سود این گیاهان را به عنوان خدا به این مکتب معرفی کردند و کسانی که پیرو این مکتب بودند موقع عبادت پول و جواهرات خود را به پای درختان مینیاتوری می ریختند و راهبان چینی که صاحب بن سای ها بودند به منظور به دست آوردن ثروت بیشتر روز به روز آن رادر بین مردم تبلیغ میکردندژاپنی ها بن سای را مانندیک شئ مذهبی می نگریستند که مانندپله های سبزیست که زمین رابه آسمان پیوند داده است یعنی ارتباط انسان و کائنات ،البته تنها افراد ثروتمند بودند که به پرورش بن سای می پرداختندو پرورش بن سای به عنوان امتیازی ویژه برای نجیب زادگان شمرده می شد این موضوع باعث شد که هنر بن سای در ژاپن از بین برود در دوران یوان «1280،1268» تاجران و سیاستمداران ژاپنی این درخت را بعنوان سوغات از چین به کشور خودشان به ارمغان می آورند هچنین در سال 1644 یک کارمند عالی رتبه چینی به نام چون سون سویی که از بیداد حاکمان چینی به ژاپن پناه آورده بود او با دانش خود در شکوفایی این هنر در ژاپن بسیار تأثیر گذار بود این زمان شروع پرورش بن سای به طور گسترده در ژاپن محسوب می شود هچنین چینی ها پس از حمله به ژاپن در گسترش روز افزون پرورش این هنر نقش بسزایی داشتندو تأثیر استادان چینی آنقدر آشکار و مشخص است که هنوز هم ژاپنی ها از همان شخصیت ها برای نشان دادن و معرفی بن سای خود در سطح بین الملل استفاده می کنند پس از پایه ریزی این هنر در ژاپن، ژاپنی ها همت زیادی در پرورش و به وجود آوردن سبک های ژاپن انجام دادند در اواخر قرن 18 در 1892 اولین گرد همایی هنرمندان بن سای کار در یکی از رستوران های توکیو برگذار شد و در 1928 اولین نمایشگاه بن سای در موزه توکیو شکل گرفت و در اواخر قرن 19 بن سای از انحصار اشراف و سامورائی خارج شد و به یک سرگرمی عمومی تبدیل شد.
وارد شدن بن سای به اروپا
اولین درخت بن سای از کشور ژاپن به غرب برده شد و
نمایش این درخت کوچک در سومین نمایشگاه جهانی
پاریس در سال 1878 باعث شد که مدال طلائی را ژاپنی ها
به خود اختصاص دهد اما سنداطلاعات بیشتری از پرورش
بن سای قبل از دوره ویکتوریا در اروپا در دسترس نیست اما داستان هایی مربوط به یک درخت مارپیچی کوچک در بین مردم رواج دارد.در سال 1889 و1900 نمایش این درخت در نمایشگاه های غربی باعث افزایش علاقه مندی غربی ها به بن سای شد و براساس این علاقه بود که اولین نمایشگاهتخصصی بن سای در سال 1909 بر پا شد در سال های نخستین گسترش این هنر در اروپا غربی ها احساس کردند که این درخت در عذاب و ظلم است و نشانه هایی از نارضایتی از رفتارهنرمندان با درختان در پیش گرفته بودند دیده می شد البته این احساس در سال 1935 از جامعه غربی رخت بربست و بن سای به عنوان شاخه ای از هنر در بین عموم پذیرفته شد هچنین بعد ازجنگ جهانی دوم هنر بن سای شروع به همه گیر شدن و محبوبیت در غرب شد بسیاری از سربازانی که از ژاپن بر می گشتند در ختان مینیاتوری را به عنوان سوغاتی به گشورشان می بردندو این کار باعث افزایش علاقه غربی ها به بن سای شد البته بسیاری از این درختان بعد از مدت کوتاهی پژمرده و خشک می شد ولی غربی ها با مطالعه روی آن دسته از درختانی که خشک نشده بودند توانستند نکات مهمی درباره نگهداری از بن سای را بدست آورند و با گذشت زمان این گیاه در اروپا و آمریکا همه گیر شد به طوری که درختان بن سای در فروشگاه های گل وگیاه فروخته می شد و البته بسیاری از این موارد تنها قلمه هایی جوانی بودند که هنوز به درخت زیبایی که مد نظر استادان و هنرمندان تبدیل نشده بودندبه همین دلیل نام پیش بن سای را بر آن ها نهادند و تنها می توان بعنوان نقطه شروع از آن ها استفاده کرد.
بررسی وضعیت بن سای در ایران:
تاریخ مشخصی برای پرورش بونسای در ایران وجود ندارد اما
آنچه مسلم هست این هست که ایرانیان باذوق به طور غیر رسمی
وخود جوش در جای جای ایران علاقه و ذوق فراوانی برای
پرورش گیاهان کوتوله داشتند از جمله درختانی که به روش
بنسای در ایران قدیم پرورش داده می شد میتوان به درخت لیمو و انار اشاره کرد اما به طور رسمی در ایران قدمت زیادی ندارد در حدود 90 الی 100 سال پیش این هنر از اروپا وارد ایران شده اما به خاطر فقر و تنگدستی و جنگ های پی در پی با بی مهری مواجه شده و به فراموشی سپرده شده بوداست این هنر و با وجود استادانی ایرانی که بیش از 30 سال سابقه که در این زمینه فعالیت دارند اما این هنر در کشور ما هنوز نوپا می باشد و امید است با استفاده از دانش این استادان و بهره گیری از استعداد ایرانی ها شاهد رشد و شکوفایی فرهنگ صحیح بن سای در ایران باشیم.
شیوه‌های بنسای:
درختان در طبیعت در شرایط و موقعیت مختلفی رشد میکنند. بعضی از آنها عوامل رشدمناسب را در اختیار دارند در حالیکه
برخی از گیاهان در کوهستانها و مناطق شیبدار یا در کنار دریا و بادهای تند رشد میکنند. به همین دلیل مجبورند در برابر این عوامل نامساعد مقاومت کنند. این مسائل باعث تغییر شکل در گیاه میشود و شکلهای گوناگونی که غیرقابل شمارش هستند؛ پدید می آید. در یک بنسای خوب، سعی میشودکه از اشکال اصلی که در طبیعت وجود دارد تقلید شود برای انتخاب شیوه بنسای آگاهی از طبقه بندی آنها ضروری است.
بنسایهایی که زیر 15 سانتیمتر ارتفاع دارند بنسای مینیاتوری نامیده میشود
بن سای کوچک 15 تا 32 سانتیمتر ؛ بن سای متوسط 32 تا 60 سانتیمتر
و بن سای بزرگ بیش از 60 سانتیمتر ارتفاع دارند .
اندازه یک بن سای باید با اندازه یک درخت روییده شده در طبیعت متناسب باشد . برای مثال بوته‌هایی مانند رزهای پا کوتاه یا شاه پسند درختی ؛ وقتی به رشد کامل می رسند 5/0 تا 2 متر ارتفاع دارند. بنابراین برای بن ساهای مینیاتوری یا کوچک متناسب هستند درختانی که در طبیعت ارتفاع آنها به 2 تا 4 متر می رسد ؛ مثل ختمی درختی برای بن ساهای متوسط مناسب هستند . درختانی که تا ارتفاع زیادی رشد میکنند مثل چنار ؛ کاج ها و .......... برای بن ساهای بزرگ مناسب هستند.
انواع سبک:
1- سبک ژاپنی و چینی: سهم ژاپنی ها در بن سای اشاعه و گسترش آن در غرب و سازه های زیبایی شناختی است و در این بین عمومیت دادن به هنر بن سای خارج نمودن از حوزه هنری چند هنرمند خاص از تلاش های چینی ها بوده است داستان های اسطوره ای و شکل دادن گیاهان به اشکال مختلف مثل شکل عجیب پرنده و حیوانات واژده ها از خصوصیت بن سای چینی است و شکل دهی ریشه و تنه به شکل حیوانات هنوز هم در چین مرسوم است و بن سای چینی برگرفته از قدرت خیال و داستان های اسطوره ای اژدهای آتشین و مارهای عظیم الجثه و مارپیچ است اما سبک ژاپنی بر پایه کل طبیعت استوار بوده و هنرمندان سعی می کنند کل طبیعت را بصورت کامل در یک درخت در داخل یک بشقاب به تصویر بکشند
2- سبک بن سای غرب
بعد از جنگ جهانی دوم دیپلمات های غربی به کشورشان گیاهان بن سای را به عنوان سوغات و تحفه به ارمغان می بردندو همچنین غربی ها ابراز علاقه شدیدی به فرا گرفتن پرورش بن سای نشان دادند و اثر هایی خلق کردند که هنوز با گذشت زمان زنده و پا بر جاست مهاجرین رانده شده از ژاپن سهم بزایی در اشاعه و گسترش این هنر در کالیفرنیا آمریکا داشته اند تنوع در فرهنگ و آب و هوای کشورهای غربی تحول عظیمی در هنر بن سای به جا گذاشت و تکنیک و سبک های جدیدی به وجود آمد که تلفیقی از هنر چینی و ژاپنی می باشد امروزه دهها سمینار و نمایشگاه و تخصصی در غرب برگذار می شود و این هنر را روز به روز بهتر و بیشتر در معرض عموم می گذارند.
سبک هایی کاشت :
1 ) سبک های 2 تنه یا sowkan
در این سبک 2 تنه معمولاً از یک ریشه می روید .
2 ) سبک انبوه یا خوشه ای Kabodachi :
در این سبک ، یک تنه مجموعه ای از چند دسته تنه کوچک را تشکیل می دهد .
3 ) سبک جنگلی یا گروهی yozeyo
این سبک شامل چند درخت مجزا که شکل یک جنگل بسیار زیبا می باشد . در این سبک تنوع درختان یکسان ، فاصله ها و اندازه ها نابرابر با کاشت نامتقارن می باشد . بیشتر درختان بزرگ را جلو و درختان کوچکتر را در عقب قرار دهید تا عمق جنگلتان بیشتر شود.
موارد کلیدی در انتخاب گیاه برای پرورش دادن:
در واقع چون بن سای بر اساس کار طولانی و مداوم بر روی گونه های گیاهی به وجود می آید پس ما باید قبل از انتخاب گیاه برای تربیت، محل نگه داری گیاه را «از نظر نور، رطوبت، دما» به خوبی بررسی شود و گاهی انتخاب شود که بیشترین سازگاری را با شرایط محیطی مورد نظر داشته باشد.
1، پرنور: در مناطق جغرافیایی ما یعنی در نیمکره شمالی اتاق هایی که رو به طرف جنوب هستند بیشترین برخورداری از نظر نور را دارند پس اگر منطقه مورد نظر نگه داری اتاق های رو به جنوب باشند باید در انتخاب گیاهان، گیاهانی را انتخاب کنیم که به نور به خوبی مقاوم باشند. «معمولاً گیاهان نیمه گرمسیری این مزیت را دارا می باشند» یعنی گیاهانی مثل: انار، انجیر، پسته، زیتون، نارون، گل کاغذی، لیمو، خرمالو، سیب، به ژاپنی، کاج.
2، کم نور: معمولاً اتاق های رو به شمال در منطقه نیم کره شمالی کم نور بوده و از نور مستقیم بهره مند نیستند پس اگر محل نگه داری گیاه بونسای این محل ها باشد باید گیاهان سایه پسند و آپارتمانی که به نور مستقیم احتیاجی ندارند مورد توجه باشند مثل سیکاس، فیکوس، مورد، افرا، آزالیا، سرخ دار
انتخاب درخت و نحوه به دست آوردن گیاه
انتخاب درخت :
بهترین درختان برای کاشت بونسای گروهی :
راش ، صنوبر ، نارون چینی ، افرا ، بلوط ، توس سفید .
بهترین درختان برای کاشت بونسای افتاده
افرای ژاپنی ، انجیر ، زالزالک ، سرو کوهی ، کاج سیاه ژاپنی ، آزالیا .
بهترین درختان برای کاشت بونسای روی صخره .
کاج کوهی ، سروکوهی ، شیر خشک کوهی ، نارون ، انجیر .
نحوه به دست آوردن گیاه
نهال مورد نظر باید در عین کامل بودن کوچک کوتاه و دارای ریشه های قوی و طول عمر دراز باشد باید در نظر داشت فرق یک بن سای و یک درخت در یک باغ کوچکی و بزرگی آن هاست و گرنه بن سای از نظر شکل ظاهری فرقی با درخت طبیعی ندارد در واقع بن سای کوچک شده یک درخت بزرگ می باشد. انتخاب گیاه که به 3 روش انجام می گیرد:
1، انتخاب از طبیعت
2، قلمه
3، کاشتن بذر
1،انتخاب از طبیعت:
روش سنتی بن سای از زمان های بسیار قدیم به شمار
می آید که در این روش درخت را قبل از شروع رشد
«بهار»انتخاب کرده وباید گیاه را طوری از خاک بیرون
بیاوریم که مقداری از ریشه های فرعی متصل به ریشه
عمودی «اصلی» باشند و گیاه را همراه با خاک اطراف ریشه به آرامی بیرون می آوریم تا صدمه به ریشه حراقل ممکن باشد بعد دور ریشه گیاه را برای انتقال با خزه نم دار می پوشانیم تا از ریشه محافظت نماید و کیاه مورد نظر را بعد از انتقال به جایگاه اصلی در گلدان های مخصوص بن سای کشت می کنیم به طور تقریبی بعد از 29ذروز گیاه شروع به رشد می کند و جوانه های کوچکی را تولید می کند هنگامی که جوانه های تازه و رشد کرده به ارتفاع حدود 5/2 میلی متر می رسند با فشار دادن وله کردن جوانه هاراهرس می کنیم تا از بین بروند(بااین طریق گیاه تشویق به تولیدهورمون اتیلن که یک تحریک کننده ومشوق پیری هست تولید میشود) حدود 2 تا 4 هفته بعد 1 تا3 جوانه تازه در جوار جوانه های قطع شده شروع به رشد می کنند که جوانه های تولید شده این بار خیلی بلند نخواهد شد بنا براین فاصله بین شاخه ها کوتاه شده و برگ هایی رشد می کنند که از حد طبیعی کوچکتر می باشند با فرا رسیدن فصل پاییز باید احتیاط های لازم را انجام داد تا گیاه خشک و یا یخ نزند و به طور مرتب آفتاب دهی شود در شروع فصل رشد بهار گیاه را باید مثل سال اول نشا کد که این کار که همراه با هرس ریشه نیز می باشد که 2 مزیت عمده دارد:
1- ظرف پر از ریشه شده و جایی خالی برای رشد ریشه های تازه و جود ندارد
2- حذف مقداری از ریشه ها و رویش ریشه ها جدید باعث خواهد شد که مواد به مقدار لازم جذب گیاه شود و از رشد بیش از حد جلوگیری می شود بعد از هرس ریشه بعد از 4 هفته بر روی گیاه جوانه های رشدی پدیدار می شود که باید هرس شود و بعد از 6 الی8 هفته بعد از انتقال باید تمام برگهای گیاه در مرکز ساقه به وسیله قیچی حذف شود با قیمانده برگها بعد از 2 الی 3 هفته پژمرده شده و می ریزد و گیاه به خزان مصنوعی و رکود می رود بعد از مدت رکود شاخه ها و برگ های جدید از جوانه های تازه به وجود می آید و این برگها کوچکتر از دفعه قبلی می باشند و به گیاه شکوه و جلوه تازه ای می دهد.
قلمه:
زمان قلمه گیری برای گیاهان نیمه خشبی اوایل بهار(قبل از باز شدن جوانه هاست )وبرای قلمه های خشبی بهترین زمان از اوایل پاییز تا اواخر زمستان (در زمان خواب )می باشد شاخه ای برای قلمه زدن مناسب می باشد که از نظر سنی نه پیرو و نه جوان باشد و قتی خم می شود به حالت اول برگردد طول قلمه حدود 10 سانتی متر با حداقل زاویه برش 45 درجه باشد و مکان برش 1 الی 5/0 سانتی متر پایین گره می باشد تا ریشه دهی به سهولت انجام گیرداگر تعدادی برگ برای تغذیه گیاه بر روی قلمه باشد ریشه زایی بهتر انجام میگیردقلمه را در خاک مرطوب کشت میشودو از تابش مستقیم نورجلوگیری شود ریشه دهی حدود 5 ماه بعد از کشت انجام میگیردو گیاهان نو پا را به خاک سبک عاری از کود انتقال داده (به علت اینکه گیاهمان نوپا بوده و ریشه های ضعیفی دارند در صورت وجود کوددچار سوختگی شده از بیت خواهند رفت)و بعد از یک سال به مکان اصلی انتقال می دهیم و کلیه عملیات هرس را بعد از انتقال به گلدان اعمال می کنیم.
انتقال گیاه به محیط کاری :
پس از اینکه گیاه را به منزل ببرید ، اگر از نظر هرس ریشه ضعیف است آنرا بکارید و تا یک سال هرس نکنید . بعد از کل ریشه ها آنرا از اطراف هرس کرده و در سنی کوچکتر از سینی قبلی قرار دهید . دقت کنی در هرس ریشه ها زیاده روی نکنید . با احتیاط بیشتری در فصول آینده باز هم هرس را تکرار کنید .
بذر گیاهان :
شما می توانید شاهد رشد گیاه خود باشید ، از مزیت های این روش احتیاج به هرس نخواهد بود . بذر گیاهان را از طبیعت یا از مراکز کشاورزی تهیه کنید و به تعداد بیشتر کاشته شود تا بهترین گیاه انتخاب شود . کاج ، راش ، بلوط ، صنوبر از جمله درختانی هستند که اوایل بهار با این روش کاشت می شوند . بذرها را در پلاستیک حاوی خاک سبک و کود بزرگ در محیط 30 سانتی متر قرار داده ، هرگاه جوانه زنی انجام شد آنرا به ظرف منتقل کنید
خوابانیدن :
شاخه ای از آن گیاه مورد علاقه تان را از محیط یافت ، ریشه را انتخاب و در جایی که می خواهید با سیم محکمی بسته و خزه خیسانده را مانند یک گلوله به دور آن ببندید . بعد از ریشه زنی آنرا بریده و به محل مورد نظر انتقال دهید .
کاشت بونسای :
سینی کاشت را آماده کرده و مخلوطی از شن ، ماسه و خاک را داخل آن ریخته ، گیاه را از محل قبلی خارج کرده ، قدری ریشه گیاه را در محلول آب و ویتامین ب 1 فرو برده و 3/1 ریشه ها را هرس کرده تا ریشه حالت پهنی به اطراف و زیر بگیرد .
آنرا در سینی کاشت گذارده و روی ریشه را خاک ریخته ، آب می دهیم و در فضای باز نگه داری می کنیم .
هرگاه خاک روی سینی خشک شد به آن آب می دهیم به جای کودهای شیمیایی از کودهای پودر استخوان و کودهای حیوانی ضعیف طبیعی استفاده کنید . با هرس شاخ و برگ و همچنین با سیم درخت خود را تزئین و فرم دهید .
انتخاب ظرف و گلدان :
در نگاه اول باید انتخاب ظروف بونسای
به گونه ای نباشد که آنقدر زیبا باشدکه
از جلو بونسای بکاهد . غالباً از گلدان های
غیر تزئینی قهوه ای و خاکستری و برای
درختان گلدار و همیشه سبز و برگ ریز می توان از گلدان های تزئینی و مناسب با رنگ درخت استفاده کرد و برای سبک های عمودی و گروهی از گلدان های گرد و بیضی استفاده شود .
طول گلدان به اندازه 3/2 ارتفاع بلندترین درخت اختیار می شود .
چگونه تعویض گلدان کنیم:
1- به آرامی گیاه را به یک طرف (به جز بالا) بکشانید. اگر گلدان دارای لبه به طرف داخل است و لبه اجازه خروج به ریشه ها نمی دهیده قبلاً لازم است با یک کارد موکت بری تیز ریشه ها را تا کف گلدان قطع کنید. اگر گیاه از خارج شدن مقاومت نمود تا میله ای به ملایمت و به گونه ای که ریشه ها صدمه نبینند از سوراخ زهکش به توده ریشه اشاره کنید. پس از خروج ریشه شانه مخصوصی که در اختیار دارید از مرکز به بیرون به ملایمت روی سطح ریشه ها بلغزانید تا خاکها به آرامی از ریشه ها جدا شوند، در این کار هرگز عجله نکنید.
2- عمل جداسازی خاک از ریشه ها را تا آنجا ادامه دهید که حداقل نصف میزان اک از ریشه ها جدا شده باشند. در هر چند بار حرکت شانه از داخل به خارج یک بار گیاه را به آرامی تکان دهید تا خاااکهای آزاد اطراف ریشه جدا شوند. این عمل را چنان ادامه دهید که قاعده تنه آشکار گردد.
3- در این مرحله ریشه ها همگی آشکار شده اند. شستن ریشه ها و عاری کردن آ نها از خاک این شانس را به شما می دهد که حجم ریشه و همچنین ریشه های صدمه دیده و مهمتر از آن نحوه گسترش ریشه ها را بازدید و چگونگی شروع هرس و از کجا و چه مقدار را درک کنید. بعضی از بونسایی داران پس از هر 2 یا 3 تعویض ریشه ها را می شویند اما بعضی ها هم معتقد به شستشو در هر بار تعویض هستند.
4- هرس ریشه را شروع کنید. وسیله یا قیچی هرس باید مخصوص بوسنایی و تیز باشد. اول تمام ریشه های ضخیمی که به لبه های گلدان رسیده اند قطع کنید.
میزان قطع برحسب مورد بین یک سوم تا نصف متغیر است. در این بین ضخیم ترین ها بیشتر و نازک ترها کمتر قطع می گردند. در مرحله قطع ریشه ها مقدار نسبتاً زیادی از ریشه های موئین نیز قطع می گردند که جای هیچگونه نگرانی نیست و به زودی از محل هرس تعداد بیشتری ریشه شروع به رشد خواهند کرد.
5- گیاه را بالا بگیرید و چگونگی آویزان بودن بعضی از ریشه های موئین را مشاهده کنید چنانچه بازهم ریشه های موئین بیش از حد هستند یک بار دیگر به صورت مینیاتوری و ظریف و نه به صورت خشن و تهاجمی مقداری از آنها را حذف کنید. میزان حذف قبلاً ذکر گردید و تقریباً کل ریشه ها در کل جهات طول و عرض و ارتفاع گلدان حدود 2 سانتی متر قطع می گردند کمی کمتر یا بیشتر آن تابع گیاه و گلدان و سلیقه و تصمیم است.
6- گلدان را با مایع یا پودر لباسشویی بشویید. روی منفذ زهکش توری مناسب قرار دهید و از سوراخهای موجود در گلدان استفاده کرده سیمهای لازم را از آنجا عبور دهید. این سیمها برای نگهداری گیاه تا ثابت و پابرجا شدن مجدد است. اگر گلدان کوچک و خاک دارای بافت مناسب است. پوشانیدن منفذ گلدان لازم نیست اما در گلدانهای بزرگ می توان از قرار دادن چند سنگریزه درشت تر و مقداری سنگریزه ریزتر استفاده نمود.
7- لایه نازکی سنگریزه و لایه‌ای از خاک در گلدان بریزید و خاک را به صورت تپه درآورید. ارتفاع خاک این تپه برای رشد ریشه‌های جدید لازم است اما نباید آنقدر ارتفاع آن زیاد باشد که طوقه درخت خیی زیاد بالا بایستد که در این صورت ابیاری و نگهداری مشکل تر می گردد. نهایت دقت در این مرحله لازم است تا گیاه خوش فرم و به طور صحیح و زیبا در گلدان جای گیرد.
8- گیاه را در داخل گلدان و مرکز آن روی رأس تپه قرار دهید. به آرامی و ظرافت کمی گیاه را به این طرف و آن طرف و پایین حرکت و فشار دهید و چندین بار از جهات مختلف مورد بازدید قرار دهید. سیم هایی که برای ثابت نگه داشتن گیاه از سوراخها عبور داده بودید به گونه ای از عرض و طول گلدان در کنید که مطمئن شوید گیاه پابرجا خواهد ماند. مواظف باشید سیم ریشه ها و تنه را زخم نکند. دقت کنید که گیاه بونسایی برعکس سایر گیاهان گلدانی درست در وسط گلدان قرار نمی گیرد بلکه به یک طرف بیشتر متمایل است تا طرف دیگر.
9- این مرحله نوبت به اضافه کردن خاک است. خاک را به تدریج روی ریشه ها بریزید و همزمان با نوک یک مداد یا هر وسیله مشابه خاکها را به آرامی بین ریشه ها و کنار و کف و گلدان قرار دهید. اضافه کردن خاک را تا آخرین مرحله ا دامه دهید و با نوک مداد به صورت دایره روی سطح گلدان حرکت کنید به گونه ای که نقطه‌ای بدون فشار دادن باقی نمانده باشد. در بعضی موارد برای فشار دادن از انگشت سبابه نیز می توان استفاده نمود.
10- با جاروی ظریف مخصوص خاک گلدان را در تمام جهات پردازش و تراز کنید. گیاه را آبیاری نمایید. این آبیاری سخت ترین و دقیق‌ترین آبیاری است زیرا باید مطمئن شوید که کلیه منافذ با خاک و ریشه آبیاری شده اند. ممکن است خاک کمی نشست کند که در این صورت به آرامی درست همان مقدار نشست کرده را با خاک اضافه پر کنید.
روش پرورش ساقه بن سای
راست متقارن:
در این روش درخت در یک مسیر مستقیم رشد می کند .
ریشه ها نیز در همه جهات عمود بر ساقه گسترده شده اند .
در این روش ، درخت را به گونه ای تربیت می کنند که
درختی رشد کرده در شرایط کاملاً مناسب و طبیعی ،
در ذهن تداعی شود . برای ایجاد شکل ساقه راست متقارن ،
باید پایین ترین شاخه را در حدود یک سوم ارتفاع تنه حفظ کرد و با سیم پیچی مانع حرکت آن به سمت جلو شود. آشفتگی شاخه ها باعث پنهان شدن قسمت عقبی و پشت درخت میشود. تعیین اولین شاخه مهم است زیرا موقعیت شاخه دوم با توجه به شاخه اول معین میشود. دومین شاخه بلند در قسمت دیگر وکمی بالاتر باشد. این شاخه باید کمی به قسمت پشت متمایل باشدو به گونهای پرورش داده شود، که مقداری از قسمت زیر شاخه در دید ناظر قرار گیرد. این شاخه به تاج درخت عمق میبخشد. سومین شاخه در قسمت عقب و کمی بالاتر از دومین شاخه قرار میگیرد. چهارمین شاخه در راستای دومین شاخه است. شاخه های دیگر نیز به همین ترتیب و به صورت متناوب قرار خواهند گرفت. شاخه ها نباید در دید ناظر بالای سر یکدیگر قرار گیرند زیرا در این صورت به یک میزان از نور خورشید و جریان هوا، بهره مند نخواهند شد.
روش ساقه راست نامتقارن:
در این روش، مانند روش متقارن، درخت رو به بالا رشد میکند ولی تنه دارای انحناهای بسیار زیبایی است. انحناها بیشتر به صورت زیگزاگ است. اما شاخه ها وضعیتی مشابه با روش متقارن دارند. در این روش راس ساقه اندکی به یک طرف کج شده است.
روش اریب:
این روش بسیار آسان است و برای افراد مبتدی در نظر گرفته میشود، در زمانی کوتاه نیز میتوان آن را ایجاد کرد. در این روش تنه درخت با انحنایی حدود 45 درجه به طرف راست یا چپ متمایل میشود. بدین ترتیب تنه ابتدا به یک طرف مایل شده و دوباره بعد از طی فاصله کوتاه درمسیر اولی قرار میگیرد. اولین شاخه، قوی و نیرومند است و در مکانی که انحنای تنه شروع میشود، واقع شده است. این شاخه یا به صورت افقی گسترده میشودیا روبه بالا متمایل میگردد و بیشترین نور را دریافت میکند. روش تنه کج، درختی را درذهن القا میکند که در اثر نیروهای طبیعی، به این شکل درآمده است.
گستردگی ریشه بیشتر در خلاف انحنای تنه است. این روش خلق یک بنسای و یک نمونه جالب را برای هنرمندان امکانپذیر می سازد.
روش بادزده:
در روش بادزده، یک بنسای را باید آن گونه شکل
داد که همانند یک درخت یا گروهی از درختان
باشد که در یک مکان بادخیز یا در مجاور ساحل
یا در نوک تپه رشد کرده اند. در این روش تنه
مستقیم است، ولی با زمین زاویه میسازد( عمود بر زمین نیست). زاویه خط تنه از راستای شاقولی حدود 45 درجه است. راس ساقه نیز در مسیرخمیدگی است. شاخه ها باید همچنان به صورت افقی حفظ شوند. خمیدگی درخت و وضع شاخه ها، این تصور را درذهن ناظر القا میکند که درخت در پیکاری طولانی با بادهای شدید است.
روش نردبانی:
این روش، که بسیار ساده است، برای بنسای کردن گیاهانی که از طریق خوابانیدن ریشه‌دار شده‌اند. استفاده میشود. این گیاهان را به گونهای تربیت میکنند که تمام شاخه های آنها در یک جهت قرار گیرند. سپس تنه گیاه را به صورت افقی، به طوری که شاخه ها رو به بالا قرار گیرند، دریک ظرف قرار میدهند و روی آن خاک می ریزند. برای تسریع ریشه زدایی، در زیر هر شاخه قسمتی از تنه را زخمی میکنند.
میتوان بین شاخه ها قطعات سنگ قرار داد تا بنسای نمای کوهستانی به خود بگیرد. بدین ترتیب سیمای یک جنگل در ذهن القا میشود.
نحوه شکل دهی
به سه روش انجام می شود:
1 ) هرس کردن شاخه ها و برگ ها که قبلاً به آن اشاره شد .
2 ) سیم بستن
3 ) آویزان کردن شاخه
شکل دهی با سیم
شکل زیبای بونسایی مدیون گسترش حساب شده
شاخه ها به کلیه اطراف و جوانب درخت است
همانگونه که در طبیعت آنرا مشاهده می کنید این
گسترش مدیون روش هایی در هدایت شاخه ها
است که مهمترین آن شکل دهی با سیم است.
روش کار بسیار ساده و مکانیزم کاملاً روشن است
. اگر سیم مسی یا هر مفتول دیگر (که در اینجا سیم مسی به علت داشتن خاصیت ارتجاعی مزیت دارد) به9 صورت مارپیچی دور شاخه پیچیده شود با خم کردن سیم شاخه نیز در همان جهت خم خواهد شد و چون سیم بدون فشار به حالت اول برنمی گردد شاخه در همان حالت خواهد ماند. بدیهی است با گذشت زمان شاخه ضخیم تر شده و فشار سیم بر روی تنه افزایش یافته و در صورت طولانی تر شدن آن امکان ورود سیم به بافت نیز وجود دارد. پس از مدتی با رشد شاخه چوبهای تولید شده در بافت آن قادر به نگهداری خود خواهند بود و می توان سیم را حذف کرد. مدت زمان لازم برای این عمل بر حسب گونه، فصل و ضخامت شاخه متغیر است و شرح تفصیلی آن در گونه های متفاوت در بخش طرحهای بوسنایی جتسجو کنید. شاخه جوان خزان پذیرها حدود یک ماه زمان لازم دارند اما در سوزنی برگان ممکن است چند سال به طور بیانجامد. برای اینکه متوجه شوید که وضع سیم و شاخه چگونه است همیشه قسمت جوان شاخه و یا شاخه هایجوان بالای گیاه را بیشتر مورد بازدید قرار دهید زیرا به علت رشد فوق العاده آنها سیم زودتر در چوب شاخه فرو می‌رود. به محض مشاهده چنین وضعی فوراً سیم را خارج و یا سیم دیگر یدر جهت عکس بپیچید که فشار را تعدیل نماید. سیم را با سیم چین های خیلی تیز و قوی قطع کنید. البته با وارونه پیچیدن سیم می توان سیم را خارج کرد اما امکان صدمه دیدن چوب در این روش وجود دارد.
نوع سیم:
در چین و ژاپن رایج ترین سیم از نوع مسی است اما در غرب از سیم آلومینیومی نیز استفاده میگردد. سیم های آلومینیومی در ژاپن برای خزان پذیرها و سیم های مسی برای سوزنی برگان کاربرد بیشتری دارند.
تهیه این سیم ها ساده و نکته مهم قوی کردن آن با آب دادن است. سیم را روی شلعه گاز سرخ کنید و آنرا برای مدت 2 دقیقه در آب سرد فرو کنید قدرت آن دو برابر می گردد. سیم های مسی با روکش پلاستیک مناسب نیستند زیرا روکش پلاستیک آن تمایل بیشتری به پاره کردن چوب و وارد شدن در آن دارد.
سیم پیچی:
قبل از اینکه سیم پیچی را روی شاخه‌های گیاه بونسایی خود
آزمایش کنید ترکه هایی با ضخامت‌های مختلف به اندازه
شاخه های گیاه خود و کمی ضخیم تر انتخاب کنید و رابطه
بین ضخامت ترکه و سیم را خود به دست آورید و پس از
تمرین خم کردن و نوع پیچیدن و استقامت سیم در برابر خم شدن پیچیدن روی شاخه های گیاه شروع کنید. اندازه سیم برابر با 5/1 برابر طول شاخه خواهد بود و محل اتصال و گیر دادن سیم می تواند یا شاخه مادری ضخیم تر عمودی و یا جانب یباشد و یا زائده‌ای که در اثر هرس غلط روی شاخه باقی مانده است. زاویه پیچیدن 45 درجه است. پس از پیچیدن با ملایمت شروع به خم کردن کنید. توجه داشته باشید که اگر در این کار عجله کنید ممکن است به شکستن شاخه ختم گردد. با پیچیدن صدای ایجاد شده در شاخه گوش کنید که چنانچه خطری متوجه شاخه باشد می توانید متوجه شوید. اگر شاخه در برابر خم شدن مقاومت نمود سعی نکنید همان ساعت کار را تمام کنید بلکه عمل خم کردن را به تدریج و ظرف دو یا سه هفته انجام دهید و هر هفته مقدار کمی به خم کردن بیافزایید.
آویزان کردن شاخه ها :
به سادگی یک طناب یا نخ را به شاخه مورد نظر متصل و انتهای آنرا به جایی متصل می کنیم تا شاخه خمیدگی مورد نظر را پیدا کند .
هرس:
در گیاهان مختلف گوناگون می باشد ولی به طور کلی
از قوانین هرس گیاهان در محیط آزاد پیروی می کند اما
باید دقت شود که چون در گیاهان در اندازه طبیعی رشد
زیاد است پس بنابراین قدرت ترمیم خوبی دارند اما در
بنسای رشد کم می باشد پس قدرت ترمیمی کمتری دارند
و اگر محل هرس به خوبی پوشانده نشود محل ورود و فعالیت عوامل بیماری زا می شوند 2 عمل هرس باید در زمان رشد «بهار» صورت گیرد. و با چاقوی تیز انجام شود تا از له شدگی اطراف هرس جلوگیری شود و داخل محل هرس را خالی کرده تا به چوب سفت برسید تا التیام زودتر صورت گیرد محل خالی شده را با چسب پیوند بپوشانید
انواع هرس‌ها:
1، حذف نرکها: برخی از شاخه ها به صورت راست حرکت می کنند و از رشد بیریت برخوردارند می تواند با حذف آنها، علاوه بر جلوگیری از رشد شاخه های غیر فعال از بد شکلی نیز جلوگیری می کنیم این هرس بیشتر در گیاهان خزان دار مورد توجه است اما در گیاهان همیشه سبز می توان با بستن سیم شاخه مورد نظر را به گونه دلخواه تربیت کرد.
2، pinchine حذف جوانه های انتهایی: همان طور که در تعریف بنسای اشاره شد هدف از تربیت بنسای به دست آوردن گیاهان کوتوله و کوتاه با حفظ تعادل می باشد ما می توانیم با هرس محل رویش «جوانه» و فرم دهی به گیاه مورد نظر برسیم در هنگام رشد و بعد از تعویض گلدان معمولاً گیاهان بعد از 20 روز شروع به رشد می کنند که بعد از 4 هفته جوانه های کوچکی خواهد داشت هنگامی که جوانه های تازه به ارتفاع نزدیک 5/2 میلی متر می رسد آن ها را فشار می دهیم تا کاملاً قطع شوند بعد از حدود 2 الی 3 هفته یا 3 جوانه تازه در کنار جوانه قطع شده شروع به رشد می کنند این بار جوانه های تازه خیلی بلند نخواهند شد پس به فاصله بین شاخه کوتاه شده و برگ‌هایی رشد می کنند که از حد طبیعی کوچکتر می باشند با این حال گیاه هرس شده خیلی حساب بوده باید با رسیدن فصل سرما مراقبت بیشتری صورت گیرد تا از سرمازدگی جلوگیری شود و یا خشک شود و در پاییز مرتب در معرض خورشید قرار گیرد تا از دفرمه گی گیاه جلوگیری شود.
گیاهان گلدار:
هرس در گیاهان گلدار با درختچه و درختان متفاوت است و اگر به همان گونه که در درختچه‌ها جوانه های انتهایی حذف گردند در درختچه های گلدار عمل هرس انجام شود در سال آینده هیچگونه شاخه گل دهنده ای نخواهیم داشت. چون گل در درختچه‌های گلدار روی شاخه سالهای قبل تشکیل می گردد. بجز آزالیا و چند گیاه گرمسیری دیگر در گیاهان گلدار باید پس از اتمام دوران گلدهی عمل هرس انجام گردد و شاخه های جدیدی که بعد از هرس ظاهر شده اند اجازه یابند تا آخر تابستان به رشد خود ادامه دهند.
قبل از هرس شاخه ها را به دقت بازدی کنید. شاخه هایی که مسئول گلدهی هستند گردتر و درازتر از بقیه شاخه ها هستند. دو تا سه جوانه در آنها نگه داشته و بقیه را حذف کنید در سال آینده نیز شاخه هایی که از قاعده گلها رشد کرده اند کوتاه کنید و فقط دو و یا 3 برگ از آنها را نگه دارید. اینها شاخه هایی خواهند بود که اسپورهای گل دهنده روی آنها تشکیل می گردد و سالها گل میدهند تا اینکه به علت اجتماع زیاد مجبور به تنک کردن آنها نشوید.
کود:
حدوداً برای رشد بهینه گیاه 16 عنصر مورد نیاز است که از بین این 16 عناصر K و P و N و fe و mg، Zn بیشتر حائز اهمیت می باشد
مثلاً N مسئول جوانه زایی برای رشد را برعهده دارد و در اثر وجود N در حد بهینه گیاه سرسبز و شاداب به نظر می رسد ولی زیاد بودن این عنصر زیاد مطلوب نیست چون باعث افزایش رشد شده که این عمل نیز باعث افزایش دفعات هرس می شود. «در موقع رشد اضافه شود»
K: که باعث افزایش مقاومت گیاه در مقابل عوامل بیماری زا و همچنین سفت شدن شانه های علفی می شود «در موقع رشد اضافه شود»
P فسفر: در ریشه دهی و توسعه ریشه مؤثر می باشد و همچنین گل و میوه دادن را در گیاهان میوه دهنده تحریک می کند «زمان در موقع رشد»
جونی پروس چینی ( سرو خزنده ) اُرس Junipers chine sis
سوزنی برگ کوهستانی است که با تنه ا به دور خود پیچیده اندام هوایی خود را بیشتر به معرض نمایش می گذارد تا تنه . این گیاه قابلیت فراوانی در تهیه طرح های shairs , jins دارد . فرم شاخه ها در این سوزنی برگ آنرا باید برای گلدان های استوانه ای و دراز و کاشت آبشار گونه و آویزان شده روی گلدان مستعد نموده است . هرس و تربیت شاخه ها در اینگونه شاخه هایی را می تواند بسازد که نمایش نیم رخ آن واقعاً تماشایی و لذت بخش است . حفظ چوب های مرده روی تنه و آشکار گردانیدن چوب قرمز درونی آن تضاد جالبی از نظر رنگ و بافت با اندام های هوایی نرم و سبز رنگ به وجود می آور که هر بیننده را مات و مبهوت می کند . لایه نازک آویز چوبی و جوانی و شادابی لایه کامبیوم شکل پذیری شاخه ها را مشکل می کند به طوری که شاخه هایی با قطر 5 میلی متر پس از سیم پیچی بعد از 1 تا 2 سال شکل پذیر هستند اما شاخه هایی با قطر بیشتر ممکن است هیچ گاه شکل نپذیرند .
محل نگه داری :
جونی پروس در نور آفتاب اندام هوایی توپر و سبز و شاداب تولید می کند اما اگر چه رشد گیاه در سایه کندتر می گردد کیفیت رنگ بهتر است . جونی پروس احتیاجی به نگهداری و محافظت در برابر سرما و برف و یخ زدگی ندار اما بادهای شدید رنگ سبز اندام هوایی را به قهوه ای و برنزه تبدیل می کند که جای نگرانی نیست و گیاه در بهار رنگ شاداب خود پیدا می کند .
تعویض گلدان :
هر 2 تا 5 سال یکبار در اواسط بهار تعویض گلدان احتیاج دارد . خاک مورد استفاده استاندارد است به علاوه 20 درصد خزه تازه اسفاگنوم جهت بالا بردن ظرفیت نگهداری آب در خاک به مخلوط اضافه می گردد .
هــرس :
جهت کمتر شدن خروج شیره گیاهی از شاخه ها بهترین زمان هرس در اواخر تابستان است که سرعت حرکت شیره گیاهی کند شده است و هنوز زمان کافی برای ترمیم زخم های هرس قبل از فرارسیدن فصل سرما وجود دارد .
سر برداری :
سر برداری جونی پروس بر حسب نگاهی که بیننده به گلدان دارد در جهات مختلف متفاوت است و در جهت نیم رخ حوزه دید بیننده است نوک کلیه شاخه ها با ناخن قطع می گردد . شاخه های مسن قوی و پیر سال های گذشته بر حسب مورد و در صورت لزوم قطع شده و شاخه های زیر حوزه دید تمیز می گردند .
آبیاری :
در طول فصل رشد آبیاری باید به صورت مرتب انجام گیرد اما در فصل زمستان مرطوب بودن خاک کافی است . اگر چه جونی پروس نسبت به خشکی مقاوم است اما اگر در زمستان هم آب فراوان تری در دسترس آن بگذارند به راحتی می آشامد .
تغذیه :
در طول فصل رشد مواد غذایی متعادل استاندارد لازم است اما در فصل پاییز باید فاقد ازت باشد و کود هایی که مواد آنها دیرتر آزاد می گردند در فصل زمستان تجویز میی گردد و برای رشد بهاره آن نافع است .
افرای برگ سه کنگره‌ای Acer buergeriatum Trident Maple
افرای سه کنگره‌ای یکی از زیباترین درختان خزان دار مورد کاشت در خیابانها و پارکهای کشورهای شرقی است که به خاطر ریشه دهی سریع و برگهای رنگین و زیبای پاییزی آن طرفداران زیادی دارد. چوب در تنه درختان بالغ و پیر خاکستری و ترک دار اما در صورتی که در گل جا کاشت شوند رنگ آن به خاکستری کم رنگ می گراید و کاملاً با رنگ سبز کم رنگ برگ هماهنگ و همخوان است.
ریشه های فرم دار و تنه مخروطی با رنگ غ یر قابل توصیف آن مدتها است که مورد توجه هنرمندان بوسنایی قرار گرفته است و سالیانه هزاران اصله با تنه‌ای به قطر 6 سانتی متر صادر میگردد.
با اندازه ها و ارتفاع مختلف نیز معمول است و مهمترین مشخصه این بونسایی یعنی رابطه بین قطر تنه و مخروطی بودن آن از طرفی و دید حجمی حاصله از آن این گیاه را روز به روز پرمشتری تر نموده است.
افرای سه کنگره‌ای در حقیقت سلطان گیاهانی است که ریشه های آ‹ کوهی از سنگ ناهموار کوه مانند را در هوا در آغوش گرفته اند و با شکل خاص خود وارد گلدان می گردند و به شکل بی سابقه ای قوه عجیب خیالی حجم و سن و قدرت در بیننده به وجود می آورند.
محل نگهداری:
در تمام ایام بجز در یخبندان ها باید در محیط باز قرار داشته باشند. البته برای مدت چند روز می توانند به عنوان زینتی در اتاق روشن نیز قرار گیرند. نور قوی را دوست دارند و تشنگی را تحمل نمی کنند. در غیر اینصورت حاشیه برگها خشک و سوخته می گردد. سایه بعداز ظهر را بر آفتاب ترجیح می دهند و بادهای شدید ظرافت آنها را از بین می‌برد.
تعویض گلدان:
برحسب شرایط رشد و مشخصات گیاه و گلدان تعویض آن هر یک تا سه سال خواهد بود. این افرا اولین درختی است که در بهار شروع به برگ دادن می کند خصوصاً اینکه از سرما و یخبندان شدید محافظت شده باشد. ریشه های ضخیم تا تنه اصلی باید هرس شدید گردند و به زودی ظرف چند ه فته ریشه های ظریفی جایگزین آنها خواهد شد. بهترین خاک برای آن آکاداما و یا مخلوط‌های استاندارد است.
هرس: دو هفته قبل از تعویض گلدان و هفته آخر زمستان بهترین زمان هرس است. هرس تابستانه در وسط تابستان شاخه های قوی نابجا تولید می کند.
سربرداری:
اصولاً زمانی که شاخه ها دارای یک جفت برگ پهن و بالغ و یک جفت جوانه انتهای ظریف دارند دو جوانه انتهایی آنها حذف می گردد و این عمل در طول تابستان روی شاخه‌ها ادامه دارد.
آبیاری:
این گیاه به هیچ عنوان تحمل خشکی ندارد و به جز زمستان هر روز باید گلدان خیس شود و در تابستانها بعد از ظهرها خاک مورد بازدید قرار می گیرند و در صورت لزوم آبیاری انجام می گردد.
تغذیه:
ترکیبات غذایی استاندارد از هنگام شکفتن جوانه ها تا اواخر تابستان برای تغذیه به کار می رود توجه داشته باشید که میزان ازت ترکیب باید بسیار کم و یا در حد صفر باشد.
هشدار!!:
در صورتی که ریشه های ضخیم افرا در اثر سرما و یخبندان منجمد شوند مانند لوله های آب یخ زده منفجر می گردند. نهایت دقت در نگهداری و محافظت از سرما لازم است. کم آب نگه داشتن گیاه در این شرایط توصیه می گردد.
افرای قرمز: Acer palmatum Japanese Red Maple
همراه بودن کلمه قرمز در این افرا نباید با افرای قرمز از همین
گونه اما واریته Acer atro pur purum که رنگ قرمز
اسکارلتی تند و تقریباً زننده‌ای دارند اشتباه کرد.
رنگ برگهای افرای قرمز حقیقی در بهار قرمز روشن و ملایم
است که در پاییز رنگ قرمز تندتر اما در حد معقول و دلفریب
به خود می گیرد و تضاد و تقابل جالبی با رنگ خاکستری کم رنگ تنه به وجود می آورد. اگر گیاه در تابستان در معرض نور ملایم سایه آفتاب قرار گیرد رنگ قرمز خود را حفظ می کند که برگهای پیتر دارای رنگ سبز با حاشیه ها و رگبرگهای قرمز و برگهای جوان تر قرمز روشن هستند. اگر در اواسط تابستان اقدام به حذف کلیه برگها گردد درخت مملو از شبنمی قرمز با برگهای کوچکتر می گردد که پاییز زیباتری را عرضه می دارد. اما این نوع حذف برگ فقط در گیاهان قوی تر و یک سال در میان جایز است. هیچگاه برگ درختان ضعیف را این چنین حذف ننماید.
محل نگهداری:
نکته نگهداری کلیه افراها در مهحیط باز و اجتناب از ورود آنها به محیط بسته اتاق به جز برای چند ساعت تزئین و یا چند روز در زمستان های خیلی سرد عمومیت دارد و این واریته هم از همین قانون تبعیت می کند. توجه داشته باشید که همه این واریته ها نور خورشید (نه چندان قوی در تابستان) و سرمای ملایم پاییزی و زمستانی (نه یخبندان کشنده) دوست دارند. نور شدید خورشید در تابستان خصوصاً از ساعت 2 تا 5 بعد از هظر آنها را آزار می دهد و بهتر است در میحطی سایه اما باز و در کنار دیوار ساختمان و یا سایه درختان دیگر قرار گیرند. در این صورت است که رنگ دلفریب خود را در طول سال از بهار قرمز کم رنگ تا پاییز و قرمز پر رنگ حفظ می کنند.
تعویض گلدان:
عمومیت تعویض گلدان در افرا برای این گیاه هم صادق است. با در نظر گرفتن این نکته که پس از تعویض نهایت دقت در جلوگیری از سرمازدگی سرمای بهاره باید به عمل آید. خاک لازم همان آکاداما و مخلوط استاندارد است. زمان تعویض از یک تا 3 سال یک بار و در بهار در هنگام بزرگ شدن و درخشش جوانه ها است.
هرس:
تنک کردن شاخه های پرتر و نگهداری جوان ها مهارت خاصی لازم دارد که به جز یا تجربه حاصل نمی گردد اما عمل چندان مشکلی نیست. با چند بار آزمون و خطا متوجه خواهید شد چه شاخه‌ای در چه جهتی باید نگه داشته و یا حذف شوند در این بین سن شاخه ها و جهت رویش آنها بسیار مهم است و باید طوری عمل کرد که شکل طبیعی درخت در خروج شاخه ها از تنه غیرطبیعی نمایش ندهد. زاویه شاخه ها و اینکه قائمه یا حاده باشند نیز مهم است و باید از ا لگوی طبیعی آن تقلید گردد. زمان هرس دو هفته قبل یا بعد از تعویض گلدان است.
سربرداری:
در اینجا هم قانون حذف جوانه انتهایی در هنگامی که شاخه دو جفت برگ دارد صادق است. پس از حذف جوانه انتهایی شاخه ها تا اوایل پاییز که حذف نهایی جوانه ها و بعضاً چند شاخه نامناسب شروع می گردد به آنها باید اجازه رشد داد، در این تاریخ رنگ برگها شروع به قرمزتر شدن می‌نمایند.
آبیاری:
آب فشانی مداوم اندام هوایی، ابیاری با آب باران در صورتیکه آب منطقه سنگین و دارای املاح است و اجتناب از باتلاقی شدن و کم آبی از مراقبت های همیشگی افرا و خصوصاً این گیاه است.
تغذیه:
مواد غذایی مورد نیاز این گیاه باید استاندارد و متعادل و کم ازت و یا در حد صفر باشد. نظر به احتیاج گیاه به خاک اسیدی ا ضافه کردن مواد اسیدزای خاک در هر سال دو بار توصیه می گردد.
نکته!!:
هر ماه یک بار گیاه را بر علیه شته قرمز همرنگ برگاه با آب فشانی شدید خصوصاً در پشت برگها که از نظرها مخفی است مبارزه کنید و یا اگر با سم نفوذی مبارزه می گردد رعایت دقیق غلظت و دیگر احتیاطات لازم است. ا ین شته ها روی برگها نقاطی ایجاد و از شیره گیاهی تغذیه و بونسایی را ضعیف می کنند. نکته دیگر اینکه در هنگام قرار دادن گیاه در پناهگاه باد مواظب جریان هوا باشید. در صورتیکه هوا ساکن و جریان نداشته باشد خطر حمله سفیدکهای قارچی خصوصاً در حالتی که خاک خشک و کم آب باشد وجود دارد.
افرا ژاپنی Acer palmatum
یکی از زیباترین درختان زینتی جهان است. این زیبایی عجیب مدیون تنه و خروج شاخه های استوانه ای موزون است که هرچه از پایین به بالا و از تنه به طرفین گسترش پیدا می کند قطر آن ها با نسبت معین و مشخص کمتر می گردد. برگهای پنجه ای این درخت در سایه انداز حالتی به وجود می آورد که روشنی و ساینه و نیمسایه غیر قابل توصیفی درست می کند. در پاییز رنگها از نارنجی تا قرمز مسی براق و خیره کننده متغیر هستند. و هنگامی که کلیه این مشخصات و خصوصاً شکل هندسی و حجمی این درخت در بونسایی جمع شوند ترکیبی می آفریند که بیینده برای لحظاتی احساس خروج از زمان و مکان را دارد.
کاشت بذر افرای ژاپنی درختانی را به وجود می آورد و تغییرات ظاهری زیادی را نشان می دهند که هیچوت نمی توان این همه تغییرات را از طریق کاشت قلمه و یا هرگونه تکثیر غیرجنسی دیگر به وجود آورد. کنگره‌های برگ در گیاهان حاصله از این طریق پنج تا هفت است و رنگ آنها در بهار از برنز تا نارنجی و قرمز روشن و در تابستان به یک نوع سبز سایه روشن و اغلب در حاشیه ها در تغییر است. شاخه های قوی قرمز تا نارنجی روشن ا فرای ژاپنی از میان گره های شاخه های چوبی قدیمی منشأ می گیرند و در محل زخم های هرس نیز بصورت کپه ای رشد می کنند که با سرعت باید نسبت به قطع آنها بجز یکی دو شاخه در هر محل هرس اقدام کرد. در صورت عدم قطع این شاخه‌ها محل رشد آنها به صورت توپه ای درآمده و از رشد نهایی و شکل طبیعی درخت جلوگیری میکند.
ارموزه با تولید انبوه بونسایی خصوصاً این درخت زیبا گیاهانی که شاخه های نامتناسب داشته و گیاه را از شکل و شمایل طبیعی خود انداخته اند در مراکز فروش بونسایی زیاد یافت می گردند و جا دارد مشتریان در هنگام خرید دقت زیادتری به عمل آورند.
محل نگهداری:
محل زندگی افرای ژاپنی به جز مواقع سرما و یخبندان های شدید در هر حال در محیط باز است و پس از خرید باید نهایت دقت به عمل آید تا تغییرات درجه حرارت محل قبلی و فعلی به گیاه صدمه وارد نیاورد.
توجه داشته باشید که افرای ژاپنی فقط در زمانی که به برگ رفته است و یا در زمستان سرد می‌تواند برای چند ساعت و یا چند روز محدود زینت بخش اتاقها باشد و یا از سرمای شدید محافظت گردد.
این درخت نور خورشید شدید را به راحتی تحمل می کند و نسبت به خشکی و عدم آبیاری به موقع حساس است. در صورت دیدن خشکی حاشیه برگها حالت سوختگی به خود می گیرد، باد و سایه های تاریک هم برگهای گیاه را پژمرده می کند به طور کلی محافظت از باد، خشکی و تاریکی از قوانین مهم محل نگه داری این درخت زیبا است.
تعویض گلدان:
تعویض در بهار و هنگامی که جوانه ها شروع به درخشش و بزرگ شدن نمودند هر یک تا سه سال یک بار انجام می شود. خاک به کار رفته از نوع آکاباما و یا مخلوط‌های استاندارد است. به منظور اسیدی کردن خاک در مناطقی که آب دارای املاح و سنگین است مقداری خزه اسفاگنوم در مخلوط به کار می‌رود.
هرس:
بهترین زمان هر در افراها دو هفته قبل از تعویض گلدان است. در صورتی که هرس تا وسط تابستان به تأخیر بیافتد نتیجه آن رشد تعداد زیادی جوانه و شاخه از میان گره ها خواهد بود که مجبور به حذف آنها هستید.
سربرداری:
حذف جوانه انتهایی هر شاخه زمانی انجام می گردد که حداقل دو جفت برگ در هر شاخه تشکیل شده باشد و جوانه انتهایی به علت نازک و ظریف بودن با ناخنها به راحتی قابل حذف است.
آبیاری:
افرا خاک اسیدی را دوست دارد. آبیاری با آب معمولی که دارای املاح است خاک را به طرف قلیایی می کشاند. سعی کنید که آب آبیاری از آب باران باشد. افرا همزمان از خشک شدن خاک و کم آبی و باتلاقی شدن خاک به علت مسدود بودن یا کار نکردن سوراخ زهکش در رنج است، آب فشانی مرتب اندمام هوایی را فراموش نکنید.
تغذیه:
مواد غذایی مصنوعی با فرمول متعادل از زمان باز شدن جوانه ها در اوایل بهار تا اواخر تابستان باید انجام گردد. در مواردی که خاک سنگین است اضافه کردن مواد اسیدی کننده خاک نیز در هر سال دو بار برای این گیاه توصیه می گردد.
هشدار!!:
افرای ژاپنی گیاهی ظریف و به آفات، خشکی، باد، خاک قلیایی و باتلاقی شدن آن حساس و دقت لازم در جلوگیری از این عوامل نامساعد الزامی است.
افرا ژاپنی واریته کیوهیم Acer palmatum
یکی از نادرترین و گران ترین افراهای ژاپنی است. دلیل کمیاب بودن آن کندی در رشد و تمایل گیاه به تبدیل شدن به درختچه با گسترش به طرفین است که برای بونسایی داران مشکل آفرین است. که این مسائل و مشکلات با توجه به بیشتر و بهتر قابل حل نیست و تربیت این گیاه مواظبت خاص خود را لازم دارد.
شکل خاص گیاه و عادت در شاخه دهی یعنی خارج شدن تقریبی کلیه شاخه ها از یک نقطه معین از بقیه افراها که ساختمان خارجی مخروطی دارند جدا کرده است و خصوصاً اینکه برگهای سبز لطیف پنجه‌ای آن به صورت کاملاً پرپشت در تاج درخت خودنمایی می کنند. پس از ریختن برگها در زمستان شکل و اسکلت گیاه واقعاً زیبا است.
محل نگهداری:
افرای کیوهیم مانند دیگر افراها متعقل به هوای آزاد است و اگرچه این گیاه از نظر علمی جزء افراهای مقاوم به سرما می شناسند اما بونسایی داران معتقدند که باید آنرا در گروه نیمه مقاوم ها قرار داد و در سرما و یخبندان های شدید در محیط بسته آنرا نگهداری نمود. استفاده از آن جهت تزیین محل نشیمن فقط چند ساعت و یا در هنگام سرمای شدید امکان پذیر است. برگهای ظریف و لطیف آن در برابر نور خورشید و یا بادهای شدید حساسیت دارند و چروکیده و بی آب می گردند اما در محافظت از آنها نباید از محیط های بسته و خفته و تاریک استفاده کرد بلکه نیمسایه کنار دیوار یا نرده موقعیت های مناسبی برای آنها است در غیر این صورت برگها و شاخه های شکننده و ظریف آن رو به ضعف و خشک شدن می روند.
تعویض گلدان:
هنگامی که جوانه ها شروع به حرکت از بین فلسها نمودند و شفافیت خود را به ظور رسانیدند زمان تعویض گلدان است. که هر 1 تا 3 سال یک بار انجام می گردد. نکته قابل توجه بعد از تعویض، نگهداری آن در محلی دور از سرمای کشنده بهاره است. مانند افراهای دیگر خاک اسیدی دوست دارد و در مناطقیکه آب ابیاری سنگین است مقداری خزه اسفاگنوم به خاک اضافه می گردد وگرنه خاک استانداردو مخلوط متعادل مواد غذیی با خاک آکاداما برای آن مناسب است.
هرس:
نکته قابل توجه در هرس این افرا عدم تمایل گیاه به تولید شاخه از محل هرس خصوصاً نقاط رشد انتهایی است و به همین علت نهایت دقت در هرس باید اعمال گردد که بلندترین شاخه انتهایی که اصولاً در بونسایی به نام رهبر یا Leader می شناسند صدمه نبیند. و ذکر گردید که این گیاه عادت به شاخه دهی افقی دارد و ممکن است هرس شدید و سخت حالت درختچه‌ای و چنبره‌ای بودن آن بهم بزند. زمان هرس در این گیاه در بهار و دو هفته قبل یا بعد از تعویض گلدان است.
سربرداری:
سربرداری در این گیاه تقریباً مانند دیگر افراها است. با یان تفاوت که به خاطر چنبره‌ای بودن همیشه در سربداری و هرس آن باید دقت بیشتری معمول گردد. در اینجا شاخه ها باید حتماً دارای 4 برگ بلاغ کامل باشند تا یک جفت انتهایی آ‹ها قطع گردد. به عبارت دیگر باید اجازه رشد بهتر و بیشتری به برگها داد.
آبیاری:
نهایت مواظبت در آبیاری باید به عمل آید. خشکی و باتلاقی را به هیچ عنوان تحمل نمی نماید. خاک نباید به طرف قلیایی شدن سوق پیدا کند و به همین جهت آب دارای املاح برای آن مناسب نیست و آب باران در مناطقی که آب سنگین است استفاده می گردد.
تغذیه:
فرمول مواد غذایی در این گیاه نباید دارای ازت باشد. مواد اسیدزا در خاک دوبار در سال توصیه می گردد. هنگام تغذیه از شروع رشد جوانه ها تا اواخر تابستان است.
نکته!!:
شکل خاص شاخه‌ها مواظبت و جلوگیری از زخم شدن و شکستن آنها را طلب می نماید و هرس نیز باید مناسب با حال و هوای این گیاه باشد. شکستن هر کدام از شاخه‌ها خصوصاً شاخه‌های مرکزی باعث توخالی و بدشکل شدن بونسایی میگردد.
منابع Refrence
- زندگی گیاه سبز،دیویس ساتر گالستون،ترجمه مجتهدی مسعود-لسانی حسین،ص194الی196
- اصول باغبانی،دکتر خوشخوی،مرتضی،بخش یازدهم اصول هرس و وپیرایش 1387.
- بای بوردی.محمد.روابط آب وخاک.دانشگه تهران
- خوشخوی مرتضی،1370.روش های تکثیر گیاهان زینتی جلد1و2 چاپ دوم.دانشگاه شیراز
- خلیقی.احمد گلکاری پرورش گیاهان زینتی ایران.چاپ یازدهم ،انتشارات روز بهان.1387
- عکسهای گرفته شده از توسط دانشجو امین غبرایی از نمایشگاه بین المللی گل وگیاه تهران پارک گفتگو.1388
http://www.geocities.com/Tokyo/Palace/7574/bonsaihistory.html -
http://bonsaisite.com/history1.html -
http://www.celestialbonsai.com/history.html -
http://www.andyrutledge.com/book/contents/bonsaesthetics.htm -
-© 2006 Sydney City Bonsai Club | www.sydneycitybonsai.org.au info@sydneycitybonsai.org.au
-Original Power Point Created by Stephanie Husak Modified by Georgia Agricultural Education Curriculum Office June 2002
-Bonsai Society of Greater Springfield’s Newsletter January 2008
-Sub-Regional Workshop on Environmental requirements, market access/entry and export
competitiveness in the Horticultural Sector Bangkok, 29 September – 1 October 2004(International Institute for Trade and Development (ITD))